ਪੋਹ ਦਾ ਮਹੀਨਾ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਰਵਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੋਹ ਮਹੀਨੇ ਚ ੧੦ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋਗਿਆ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ 6 ਪੋਹ ਤੋਂ 14 ਪੋਹ ਤਕ ਆਪਣੇ 4 ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ, ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾਈ। 6 ਪੋਹ 20 ਦੰਸਬਰ ਦਾ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹਫ਼ਤੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੋਲ ਮੁਗ਼ਲ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਦੇ ਵਜੀਰ ਆਏ ਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਅਨੰਦਪੁਰ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੇ ਜਾਣ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮਨਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਫੇਰ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੇ ਖੁੱਦ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀੰ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੇ ਜਾਓਗੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਕੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਕੇ ਚਮਕੌਰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪਏ।
ਅੱਜ ਰਾਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਮਾਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਿਲਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ... 6-7 ਪੋਹ ਦੀ ਰਾਤ - ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਛੱਡਦੇ ਹਨ, ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਵਿਖੇ। (ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸਿਰਸਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਵਿਛੜ ਗਏ ਸਨ।
20-21 ਦਸੰਬਰ 1705 ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਿਲ੍ਹਾ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਵੇਰ ਦੇ ਨਿਤਨੇਮ (ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ) ਲਈ ਇੱਥੇ ਰੁਕੇ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੁਗਲ ਫੌਜ ਅਚਾਨਕ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਸਰਬਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਕਾਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਫੋਰਸ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਆਪਣੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਦੂਜੀ ਫੋਰਸ ਨੂੰ ਦਰਿਆ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਪਾਰਟੀ ਆਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰਾਂ ਲੈ ਕੇ ਕੀਤਾ। ਇਥੇ ਹੀ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ (ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ) ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੋਂ ਵਿਛੜ ਗਏ ਸਨ। ਦਰਿਆ ਪਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਈ ਸਿੱਖ ਡੁੱਬ ਗਏ ਜਾਂ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਆਪਣੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਸਮੇਤ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲ ਚੱਲ ਪਏ ਤਾਂ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰਸੋਈਏ ਗੰਗੂ ਨੇ ਮੋਰਿੰਡਾ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਸਹੇੜੀ ਦੀ 'ਸੁਰੱਖਿਆ' ਲਈ ਕੀਤੀ। ਲਾਪਤਾ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ..
today-s-extreme-cold-was-the-last-night-that-guru-gobind-singh-s-family-spent-together
PB Punjab is an English, Hindi and Punjabi language news paper. ਸਾਡਾ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਲਈ ਸਹੀ ਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੀਏ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
Narinder Kumar (Editor)